Een eerlijker leven voor varkens
Zodra Josse Haarhuis van Buitengewone varkens over de afzetting heen stapt, rennen tien biggen op hem af en schreeuwen om het hardst om aandacht. Hij aait de bruinzwart gevlekte biggen over de kop. “Wat zijn jullie in goede conditie”, zegt hij enthousiast. Verspreid over Nederland houdt Josse, samen met Stan Gloudemans, zo’n tweehonderdvijftig varkens, waaronder in Schalkwijk. Het zijn vleesvarkens die uiteindelijk bestemd zijn voor de slacht, maar hun leven verschilt enorm met die van de meeste vleesvarkens in Nederland. “Ze zitten niet in een stal met roostervloeren, maar zijn altijd buiten, kunnen lekker wroeten en leven twee tot drie keer zo lang. Ik wil de dieren een zo natuurlijk mogelijk leven geven.”
De keuze voor varkens lag voor Josse voor de hand. “Ik wilde graag ondernemen met dieren en runderen zijn lastig en groot. Je kunt ze niet even optillen. Daarnaast zijn varkens intelligent en ik vind hun karakters leuk. We hebben iets verderop een zeug, een vrouwtje, die keurig gaat zitten als je een snoepje geeft.” Hij begint te lachen. “Dat bedoel ik met karakter, dat doet ze niet bij mij, maar alleen bij onze vrijwilliger.” Alle varkens worden verzorgd door vrijwilligers. Josse houdt zich bezig met de extra zorg, regelt dat er voer is, brengt de varkens naar een kleine slachterij en uiteindelijk naar de klant. “Ik lever het meest aan restaurants. Bijvoorbeeld Dinner at Six en Bij Teus in Houten. Het is kwalitatief goed vlees en zij kunnen hun klanten vertellen waar het vlees vandaan komt. Die vinden het vaak toch prettig te weten dat dieren een goed leven hebben gehad.”
Ga voor minder vlees
Hoewel de varkens bedoeld zijn voor de slacht, hoopt Josse dat mensen uiteindelijk minder vlees gaan eten. “Ik wil mensen motiveren om bewuster te kiezen voor een ander stukje vlees. Ga voor minder vlees en als je het eet, kies dan voor vlees van varkens die hun leven buiten in de natuur hebben doorgebracht.” Josse wil een eerlijker leven voor de varkens. Daarom stoort hij zich aan het feit dat veel mensen wel vlees eten, maar er verder niets over willen weten. “Iets dat mij enorm verbaast is dat ouders vaak niet het eerlijke verhaal vertellen als een van mijn varkens vanuit de kinderboerderij naar de slacht gaat. In plaats daarvan vertellen ze dat het varken naar een andere mooie plek gaat. Het is misschien heftig voor kinderen, maar tegelijk zijn ze toch ook gek op die knakworst. Ik denk dat het goed zou zijn als we de huidige generatie kinderen vertellen waar vlees echt vandaan komt.”
Natuurlijk boeren
Sowieso wil Josse graag op een natuurlijke manier boeren. “Ik maak samen met Jorg Arends mobiele kippenhokken en ik heb zelf 1,5 hectare grond, waarvan ik een gesloten ecosysteem wil maken. Varkens ploegen de bodem om en bemesten het, waarna ik groenten, fruit of bloemen kan inzaaien.” Door verschillende verdienmodellen te combineren, hoopt Josse dat het in de toekomst economisch rendabel is. “Nu is dat nog niet eenvoudig. Boeren moeten vaak aardig wat hectares hebben om financieel uit te komen. Wat ik doe is een kleinschalige manier van boeren, eigenlijk meer als vroeger.” Tegelijk merkt hij dat meer boeren bezig zijn met de natuur. “Er wordt bijvoorbeeld steeds vaker een kruidenrijk grasmengsel gezaaid. Je kunt wel een korrel hebben waar alle voedingsstoffen inzitten, maar hoe diverser het eten, hoe robuuster en gezonder de dieren zijn. Als ze minder vaak ziek zijn en langer leven, heeft dat net zo goed een financiële waarde en ik denk dat we daar wel naartoe gaan.”
Afscheid nemen
We komen bij een ander perceel aan. Een fiks mannetje, een beer, komt naar ons toegelopen, gevolgd door een drietal zeugen. “Harold is niet gezellig”, zegt Josse. “Zie je dat hij smakt en schuimbekt? Dat is agressief gedrag. Hiermee produceert hij geur om zijn aanwezigheid aan te geven. Hij wil even laten weten dat hij er is.” Hij wijst naar de zeugen. “Dat is Mathilde, daarnaast staat Odette, dat is een schatje, maar omdat ze grote oren heeft ziet ze niet zo goed en is ze een zenuwpees. En achterin staat Mutti.” Alle beren en zeugen krijgen een naam. Zij blijven vaak enkele jaren bij Josse, maar uiteindelijk gaan ook zij weg. “Vrijwilligers vinden dat niet leuk”, vertelt hij. “Sommigen willen echt even afscheid nemen. Gelukkig komen er ook altijd weer nieuwe biggen.”
Dit verhaal is gepubliceerd in Houtens Nieuws als onderdeel van de serie: Een dag als…
